AKTA PEMBAHAGIAN HARTA PUSAKA KECIL TAHUN 1955 SMALL ESTATE (DISTRIBUTION) ACT 1955

Akta Pembahagian Harta Pusaka Kecil 1955 ialah satu akta yang digubal untuk memproses dan menyelesaikan harta pusaka kecil si mati.
* Permohonan dan penyelesaian dibuat di Pejabat Tanah dan Pentadbir Tanah diberi kuasa mendengar/memutuskan kes pusaka. Penggunaan Akta in telah menseragamkan pengurusan/pentadbiran
penyelesaian pusaka diseluruh Negeri.

Bidang kuasa berkaitan harta pusaka kecil ialah dibawah :-
* Perlembagaan Persekutuan - Jadual Kesembilan Perkara 4(e) (1) “ ……. pewarisan harta berwasiat dan tidak berwasiat, probet dan suratmentadbir pusaka…..” sebagai satu Senarai Persekutuan.

Pentadbiran Pusaka di Malaysia
di Malaysia, urusan penyelesaian harta pusaka menjadi tanggungjawab 4 jabatan/ agensi:-
* Mahkamah Tinggi
* Jabatan Ketua Pengarah Tanah Dan
Galian Persekutuan/Pejabat Tanah
* Amanah Raya Berhad
* Jabatan atau agensi yang terlibat dengan harta berkaitan(biasanya tempat simati bekerja)

Tanggungjawab jabatan/agensi in dibezakan oleh:
(i ) jenis harta pusaka
(ii) bidangkuasa perundangan yang digunapakai oleh agensi berkaitan.

Majikan Simati (emolumen)
kakitangan kerajaan/pesara - mati meninggalkan harta – gaji, elaun tidak melebihi RM 2,000.00 (Pekeliling Perbendaharaan bil 2 tahun 1986 – waris menandatangani borang “indemnity bond”

Harta tak alih
tanah dan sebarang kepentingan daripada tanah, hak di atas atau faedah yang terbit atau mungkin terlibat daripada tanah

Harta alih
termasuk wang simpanan di institusi kewangan, saham-saham, kenderaan, barang kemas, senjatapi dan sebagainya.

Bergantung pada nilai. Jika harta pusaka itu RM 600,000.00 kebawah,ia dikategorikan harta pusaka kecil dan diselesaikan di Pejabat Tanah. Jika lebih, harta itu tergolong dalam kes pusaka besar dan diselesaikan di Mahkamah Tinggi.

Dokumen Yang Diperlukan untuk membuktikan kematian

sijil kematian

permit menguburkan

surat akuan bersumpah oleh dua orang saksi bebas

perintah anggapan kematian oleh mahkamah (seksyen 108 akta keterangan)

Cara Memohon

gunakan borang A Akta berkenaan

satu permohonan sahaja perlu dibuat

permohonan dibuat di Daerah dimana tanah yang nilainya yang lebih tinggi

Permohonan sertakan dokumen berikut:

bukti kematian asal

salinan kad pengenalan waris

salinan buku akaun dan sijil saham

salinan hakmilik tanah

salinan hakmilik kenderaan

Siapa yang layak memohon ?

waris-waris yang berhak

pemberi hutang termasuklah pemegang gadaian/pajakan

pembeli melalui perjanjian yang sah

Majlis Agama Islam/Baitul mal

Amanah Raya Berhad

Penghulu dan Penolong Pegawai Tanah atas arahan Pentadbir Tanah

Tugas Pentadbir Tanah :-
(1) memproses permohonan
semak nilaian tanah untuk menentukan bidang kuasa penyelesaian samada pusaka kechil atau besar
Rujuk kepada Pendaftar Pusat Mahkamah Persekutuan, Putrajaya

(2 ) notis perbicaraan
Hantar notis kepada semua pihak yang berkaitan tempoh notis 14 hari
kegagalan atau ketinggalan penyerahan notis , perbicaraan dianggap sah kecuali Mahkamah berpendapat kegagalan disengajakan.
permohonan dianggap ditarik balik oleh pemohon selepas gagal hadir 3 kali notis dikeluarkan, kecuali pemohon terdiri dari pembeli atau pemiutang.

(3) Tatacara perbicaraan dan tanggungjawab Pentadbir Tanah
waris dan orang berkepentingan hadir pada hari perbicaraan
waris tidak dapat hadir boleh kemukakan surat persetujuan secara akuan bersumpah

keterangan semasa perbicaraan secara bersumpah dan ikrar
meminta saksi-saksi hadir untuk disoal jawab
menentukan agama dan adat simati
menentukan cukai pusaka, perbelanjaan pengkebumian, hutang dan bahagian baitul mal jika ada
melantik penjaga/pemegang amanah bagi waris dibawah umur dan orang tak siuman
(4 ) Cara pembahagian harta pusaka
orang islam mengikut hukum faraid
orang bukan islam mengikut Akta Pembahagian 1958
pembahagian cara muafakat atas persetujuan waris dan tidak bercanggah dengan undang-undang
(5) Perintah Pembahagian
perintah turun milik
perintah lantik pentadbir
perintah jualan
perintah secara lelongan awam
perintah turunmilik kepada pembeli
perintah mengistiharkan pertelingkahan

(6) Pembahagian Tanah Pusaka di bawah Akta Tanah Penempatan Berkelompok 1960
penurunan milik hanya kepada seorang sahaja
di lantik Pentadbir
jualan secara lelong awam sekiranya lebih dari seorang yang menuntut dan wang jualan dibahagi kepada semua waris ikut faraid

(7) Rayuan
mana-mana pihak tidak puashati dengan perintah pembahagian boleh buat rayuan ke mahkamah tinggi dalam tempoh 14 hari dari tarikh perbicaraan dengan mengisi borang K2

sekiranya tempoh 14 hari telah luput, pihak merayu bolih mohon ke mahkamah tinggi untuk lanjutkan tempoh rayuan

(8)permohonan yang kemudian (sek. 17 akta pusaka kecil)
ada harta tertinggal
lantik pentadbir baru atau batal pentadbir dan pembahagian dibuat
lantik pemegang amanah baru atau batal pemegang amanah turun milik kepada waris telah dewasa
menarik balik kaveat pendaftar yang dimasukan dalam perbicaraan awal
bayaran-bayaran yang dikenakan
permohonan baru (borang A) – RM 10.00
permohonan kemudian (borang P) – RM 10.00
bayaran perintah RM 10.00, salinan perintah satu salinan RM 2.00
bayaran cukai pusaka bergantung kepada nilai harta pada tarikh mati. kematian pada 1 november 1992 dan selepasnya tidak dikenakan bayaran cukai pusaka
rayuan ke Mahkamah Tinggi
pertaruhan (deposit) RM 1,500.00
bayaran rayuan RM 50.00
Kenapa permohonan pusaka perlu disegerakan
memudahkan proses pembahagian pusaka
membolihkan harta pusaka di manfaatkan segera bagi faedah waris
mengelakkan bilangan waris yang ramai akibat kematian waris-waris berlapis
mengelakkan berlakunya tanah terbiar yang merugikan semua pihak
bayaran pampasan tanah kepada pimilik dengan segera sekiranya tanah terlibat dengan pengambilan tanah
mengelakkan wang simpanan simati di dalam institusi kewangan dipindahkan kepada perbendaharaan melalui akta wang tidak dituntut

Tanggung jawab Penghulu

Penghulu mestilah melaporkan kepada Pentadbir Tanah jika waris simati tidak membuat permohonan pusaka selepas 6 bulan dari tarikh kematian simati (sek 18(1) akta)

selepas 6 bulan Pentadbir Tanah boleh arahkan Penghulu membuat permohonan pusaka – (sek 18 (1))

jika harta simati bukan harta pusaka kecil, Penghulu dikehendakki lapor kepada Amanah Raya Berhad (sek 18 (1))

Penghulu boleh dipanggil oleh Pentadbir Tanah dalam mana-mana perbicaraan sebagai saksi (sek 12 (3) akta)

Penghulu tidak dikenakan apa-apa bayaran bila menuntut permohonan pusaka (sek 18 (2) akta)

Kesimpulan
tuntutan harta pusaka perlu disegerakan untuk mengelakkan kematian berlapis dan menjadikan prosedurnya mudah dan belanja yang murah.

SISTEM FARAID

PENGERTIAN FARAID Perkataan Faraid dari segi bahasa mempunyai maksud yang banyak. Antaranya ialah menentukan, memastikan, menghalalkan dan mewajibkan. Menurut istilah syarak, Faraid adalah pembahagian harta seorang Islam yang telah meninggal dunia dan tidak meninggalkan wasiat sebelum kematiannya. Maka harta peninggalannya akan di bahagikan kepada ahli warisnya (seperti anak, isteri, suami, ibu dll), menurut hukum Islam. Harta yang dibahagikan kepada ahli waris adalah baki harta yang ditinggalkan setelah ditolak segala pembiayaan pengurusan jenazah, hutang pewaris (zakat, nazar, dll) dan wasiat yang dibenarkan oleh syarak. Bentuk harta yang boleh dibahagikan secara Faraid ialah: 1. Tanah 2. Bangunan (rumah). 3. Barang kemas (emas, perak dll). 4. Insurans dan Wang tunai (sama ada dilaburkan atau tidak). 5. Binatang ternakan seperti kambing, lembu, unta, kerbau dll.

CARA PENGAMBILAN HARTA PUSAKA

ALLAH S.W.T telah berfirman: dalam (an-Nisa : 11)

Allah mensyariatkan bagimu tentang (pembahagian pusaka untuk) anak-anakmu. Iaitu; bahagian seorang anak lelaki sama dengan bahagian dua orang anak perempuan; dan jika anak itu semuanya perempuan lebih dari dua, maka bagi mereka dua pertiga dari harta yang ditinggalkan; jika anak perempuan itu seorang sahaja, maka ia memperolehi separuh harta. Dan untuk dua orang ibu bapa, bagi masing-masingnya satu perenam dari harta yang ditinggalkan, jika yang meninggal itu mempunyai anak; jika orang yang meninggal tidak mempunyai anak dan ia diwarisi oleh ibu bapanya (sahaja), maka ibunya mendapat satu pertiga; jika yang meninggal itu mempunyai beberapa saudara, maka ibunya mendapat satu perenam. (Pembahagian-pembahagian tersebut) sesudah dipenuhi wasiat yang dia buat atau (dan) sesudah dibayar hutangnya. (Tentang) orang tuamu dan anak-anakmu, kamu tidak mengetahui siapa di antara mereka yang lebih dekat (banyak) manfaatnya bagimu. Ini adalah ketetapan dari Allah. Sesungguhnya Allah Maha Mengetahui lagi Maha Bijaksana. (an-Nisa : 11)

ALLAH S.W.T telah berfirman: dalam (an-Nisa : 12)

Dan bagimu (para suami) satu perdua dari harta yang ditinggalkan oleh isteri-isterimu, jika mereka tidak mempunyai anak. Jika isteri-isterimu itu mempunyai anak, maka kamu mendapat satu perempat dari harta yang ditinggalkannya sesudah dipenuhi wasiat yang mereka buat atau (dan) sesudah dibayar hutangnya. Para isteri memperoleh satu perempat harta yang kamu tinggalkan jika kamu tidak mempunyai anak. Jika kamu mempunyai anak, maka para isteri memperolehi satu perlapan dari harta yang kamu tinggalkan sesudah dipenuhi wasiat yang kamu buat atau (dan) sesudah dibayar hutang-hutangmu. Jika seseorang mati, baik lelaki mahupun perempuan yang tidak meninggalkan bapa dan tidak meninggalkan anak, tetapi mempunyai seorang saudara lelaki (seibu sahaja) atau seorang saudara perempuan (seibu sahaja), maka bagi masing-masing dari kedua-dua jenis saudara itu satu perenam harta. Tetapi jika saudara-saudara seibu itu lebih dari seorang, maka mereka bersekutu dalam yang satu pertiga itu, sesudah dipenuhi wasiat yang dibuat olehnya atau sesudah dibayar hutangnya dengan tidak memberi mudarat (kepada ahli waris). (Allah menetapkan yang sedemikian itu sebagai) syariat yang benar-benar dari Allah, dan Allah Maha Mengetahui lagi Maha Penyantun. (an-Nisa :12)

ALLAH S.W.T telah berfirman: dalam (an-Nisa : 176)

Mereka meminta fatwa kepada kamu (tentang kalaalah). Katakanlah Allah memberi fatwa kepadamu tentang kalaalah (iaitu): jika seorang meninggal dunia, dan dia tidak mempunyai anak dan mempunyai saudara perempuan, maka bagi saudaranya yang perempuan itu satu perdua daripada harta yang ditinggalkannya, dan saudaranya yang lelaki, mempusakai (seluruh harta saudara perempuan), jika dia tidak mempunyai anak; tetapi jika saudara perempuan itu dua orang, maka bagi kedua-duanya dua pertiga daripada harta yang ditinggalkan oleh yang meninggal. Dan jika mereka (ahli waris itu terdiri daripada) saudara lelaki dan perempuan, maka bahagian seorang saudara lelaki sebanyak dua bahagian saudara perempuan. Allah menerangkan (hukum ini) kepadamu supaya kamu tidak sesat. Dan Allah Maha Mengetahui segala sesuatu. (an-Nisa : 176)

SENARAI AHLI-AHLI WARIS YANG LAYAK MENERIMA HARTA PUSAKA

Terdapat 15 ahli waris dari pihak lelaki dan 10 ahli waris dari dari pihak perempuan yang utama dan layak menerima harta pusaka. Waris dari pihak lelaki seperti berikut: 1. Anak lelaki 2. Cucu lelaki dari anak lelaki 3. Bapa 4. Datuk 5. Saudara lelaki seibu sebapa 6. Saudara lelaki sebapa 7. Saudara lelaki seibu 8. Anak saudara lelaki dari seibu sebapa 9. Anak saudara lelaki dari seibu atau sebapa 10. Bapa saudara seibu sebapa 11. Bapa saudara sebapa 12. Sepupu dari bapa saudara seibu sebapa 13. Sepupu dari bapa saudara sebapa 14. Suami 15. Hamba sahaya Jika kesemua waris lelaki di atas wujud, maka hanya tiga orang sahaja yang layak iaitu: 1. Bapa 2. Anak lelaki 3. Suami Ahli-ahli waris perempuan yang layak menerima harta pusaka iaitu: 1. Anak perempuan 2. Cucu perempuan dari anak lelaki 3. Ibu 4. Nenek sebelah ibu 5. Nenek sebelah bapa 6. Saudara perempuan seibu sebapa 7. Saudara perempuan seibu 8. Saudara perempuan sebapa 9. Isteri 10. Petuan perempuan bagi hamba sahaya Jika kesemua ahli waris diatas wujud, hanya 5 orang yang layak: 1. Anak perempuan 2. Cucu perempuan dari anak lelaki 3. Ibu 4. Saudara perempuan seibu sebapa 5. Isteri Jika kesemua 25 waris lelaki dan perempuan masih hidup, maka keutamaan akan diberikan kepada hanya lima ahli waris berikut: 1. Bapa 2. Ibu 3. Anak Lelaki 4. Anak Perempuan 5. Suami/Isteri

Jika Si Mati adalah perempuan dan meninggalkan Suami, maka Suami akan mendapat 1/2 dari harta peninggalan isterinya dengan syarat Si Mati tidak meninggalkan anak (sama ada Anak Lelaki atau Anak Perempuan) atau anak kepada Anak Lelaki(tidak kira lelaki atau Perempuan). Jika Si Mati mempunyai anak atau anak kepada Anak Lelaki, maka Suami akan mendapat 1/4 daripada harta peninggalan isterinya. Sebaliknya jika Si Mati adalah lelaki dan meninggalkan Isteri, maka Isteri akan mendapat 1/4 daripada harta Suaminya dengan syarat Si Mati tidak meninggalkan anak atau anak kepada Anak Lelaki. Sebaliknya isteri akan mendapat 1/8 daripada harta peninggalan suaminya jika Si Mati mempunyai anak atau anak kepada Anak Lelaki.

KADAR DAN SYARAT BAGI SETIAP AHLI WARIS

Berikut adalah bahagian yang diperolehi oleh ahli waris mengikut syarak..

Bahagian Diperolehi	Suami kepada simati
1/2	Tidak mempunyai anak ATAU Tidak mempunyai cucu dari anak lelaki
1/4	Mempunyai anak ATAU Mempunyai cucu dari anak lelaki

Bahagian diperolehi	Isteri kepada simati
1/4	Tiada anak ATAU Tiada cucu dari anak lelaki
1/8	Mempunyai anak ATAU Mempunyai cucu dari anak lelaki

Bahagian Diperolehi	Anak Perempuan Simati
1/2	Hanya seorang sahaja DAN tidak ada anak lelaki
2/3	2 orang anak perempuan atau lebih DAN tiada anak lelaki
ASABAH BI-GHAIRIH	Mempunyai anak lelaki - mendapat separuh dari bahagian anak lelaki

Bahagian Diperolehi	Cucu Perempuan Anak Lelaki Simati
1/2	Mempunyai seorang sahaja DAN tiada anak
2/3	Mempunyai 2 orang atau lebih DAN tiada anak
1/6	Mempunyai seorang atau lebih jika bersama-sama dengan seorang anak perempuan
ASABAH BI-GHAIRIH	Mempunyai cucu lelaki - mendapat separuh dari bahagian cucu lelaki daripada anak lelaki. Terhalang disebabkan mempunyai anak lelaki ATAU 2 anak perempuan atau lebih

Bahagian Diperolehi	Bapa Simati
1/6	Mempunyai anak lelaki ATAU cucu lelaki dari anak lelaki
1/6 dan Asabah	Mempunyai anak perempuan ATAU cucu perempuan dari anak lelaki
ASABAH	Tiada anak ATAU cucu dari anak lelaki

Bahagian Diperolehi	Ibu Kepada Simati
1/6	Mempunyai anak ATAU cucu dari anak lelaki ATAU mempunyai dua saudara kandung ATAU saudara sebapa
1/3	Tidak mempunyai anak ATAU cucu dari anak lelaki ATAU tiada dua saudara kandung ATAU saudara sebapa
1/3 dari baki	Mempunyai bapa serta suami ATAU isteri

Bahagian Diperolehi	Datuk kepada simati
Sama seperti bapa	Hanya mendapat bahagian sekiranya tiada bapa

Bahagian Diperolehi	Saudara Perempuan Seibu Sebapa kepada simati
1/2	Tiada anak, cucu, bapa DAN tiada waris yang menjadikannya Asabah
2/3	Dua orang atau lebih, tiada anak, cucu, bapa DAN ahli yang menjadikannya Asabah
ASABAH	Mempunyai saudara lelaki kandung ATAU datuk.
Terhalang oleh	disebabkan adanya bapa, ATAU anak lelaki ATAU cucu lelaki dari anak lelaki

Bahagian Diperolehi	Saudara Perempuan Sebapa
1/2	Hanya seorang, tiada anak, cucu,saudara kandung, bapa DAN tiada ahli yang menjadikannya Asabah
2/3	Dua orang atau lebih dengan syarat tiada cucu lelaki, saudara kandung, bapa DAN tiada ahli yang menjadikannya Asabah
1/6	Seorang atau lebih mempunyai saudara perempuan seibu sebapa
Asabah	disebabkan oleh saudara lelaki sebapa ATAU datuk
Terhalang Oleh	1. Bapa 2. Dua orang atau lebih saudara perempuan kandung 3. Seorang saudara perempuan kandung dan mempunyai anak perempuan dan cucu perempuan 4. Saudara lelaki kandung

Bahagian Diperolehi	Saudara Seibu (Lelaki/Perempuan)
1/6	Hanya seorang, tiada bapa, datuk DAN tiada anak ATAU cucu dari anak lelaki
1/3	Dua atau lebih, tiada bapa, datuk DAN tiada anak ATAU cucu dari anak lelaki
Terhalang oleh	Disebabkan adanya bapa, datuk, anak dan cucu dari anak lelaki